de illusie van controle

Maakbaarheid
In de tijd dat ik opgroeide was de tijdgeest doordrongen van ‘maakbaarheid’. Alles was ‘maakbaar’. De samenleving, jijzelf, je leven, je verdiensten, … en nog veel meer.
Na behoorlijk wat jaren, ervaring, opleiding, leven, kom ik tot de bevinding dat dit een werkbaar concept is. Een instrument als je bepaalde doelen wilt behalen of resultaten wilt bereiken. Jezelf in beweging wilt zetten. Tegelijkertijd ben ik er inmiddels wel van overtuigd dat dit op zichzelf niet waar is. Weet dat je doelen en instrumenten die je bereikt om die te bereiken niet de werkelijkheid zijn. Zoals ze in NLP zeggen ‘de kaart is niet het gebied’.
Natuurlijk, ik sta niet langs de zijlijn van mijn eigen leven en draag echt voor mijn eigen denken en doen verantwoordelijkheid. En dat kan ik beïnvloeden in zekere mate. Toch passeert er in het leven heel erg veel, waar ik wel mee te maken heb, maar wat ik niet kan beïnvloeden.

Controle en control
Mijns insziens zijn termen als sturen, besturen, in control zijn, en synoniemen daarvan, een farce. Dat het mensen helpt om zich minder onzeker en machteloos te voelen, als ze deze termen gebruiken. Of bij managers, leidinggevenden, leiders, politici, het idee laten landen dat ze iets bereiken en   bewerkstelligen. Tja, dat voert de boventoon.
Tegen al die mensen zou ik willen zeggen, kijk eens kritisch! Controle is een illusie. De energie die ermee gemoeid is om dat idee in stand te houden zou ook gebruikt kunnen worden om verantwoordelijkheid voor jezelf te nemen, om je kracht uit liefde en compassie te halen. Dat is al geen gemakkelijke opgave.
Dat controle een illusie is weten we eigenlijk al lang. Immers, John Lennon zong al ‘life is what happens while you’re making other plans‘!

Smal en breed kijken

Het is een wat miezerige, grijze dag. Voor mij een uitstekend moment om dit te schrijven en het tot een fijne dag te maken.

Smal en breed kijken.
Adviezen heb ik niet zozeer, wel tips. Omdat ik zelf lekker veel en soms briljante missers heb gemaakt. In mijn opgroeien zat ingebakken dat je niet aan het lummelen bent, maar dat je een doel hebt. En daarbij hoorde ook dat je er met focus op dat doel, zonder afleiding mee bezig bent.

Focus (smal kijken) en doelgericht bezig zin is op z’n tijd helemaal niet verkeerd, begrijp me goed. En toch is het ook goed om je er rekenschap van te geven dat dit niet de enige optie is. Bovendien lever het spanning op. Focus spreekt je sympathische zenuwstelsel aan. Je bloeddruk en hartslag gaan omhoog. Het ogenschijnlijk tegengestelde is om zonder specifiek doel en focus de hele omgeving en context te bekijken. Foveaal versus perifeer kijken. Omdat perifeer kijken (breed kijken) het parasympathische zenuwstelsel aanspreek gaat hier juist je hartslag en bloeddruk van naar benenden.
De meeste mensen kennen dit principe eigenlijk wel van met name auto rijden. Zie je je dashboard en wat recht voor je gebeurt. Of zie je dat terwijl je tegelijkertijd ook je zijspiegels ziet en op z’n minst beweging daarin waarneemt, zonder de situatie voor je uit het oog te verliezen.
Geeft overzicht jou rust?

smal kijken
smal kijken
breed kijken
breed kijken

 

 

 

 

 

 

Werken met foto’s, zowel individueel als in je team of organisatie of in de samenleving, kan enorm bijdragen aan inzicht. Kan tot herkenning leiden van situaties waar focus en (gezonde) spanning helpt, of juist meer een wijdere blik leidt tot positieve uitkomsten. Een klein zijsprongetje. Als je met enige afstand naar de geschiedenis kijkt, dan zie je dat deze zich herhaalt. Inzicht dus.Herkenning van situaties, bewustwording, leidt uiteindelijk tot verandering van binnen uit. Er is dan sprake van transformatie. En daarmee verbetert het de relatie met jezelf. En tussen jou en anderen.

Hoe mooi is dat?

Perspectief en standpunt

Perspectief

Bij fotografie gebruik je perspectief en lijnen om je foto aantrekkelijk te maken of een bepaalde boodschap mee te geven. Zo kun je iets kleins groot laten lijken, of andersom. Ook kun je iets relatief saais spannender maken. Dit gaat niet alleen op voor je eigen vakantiekiekjes, maar bijvoorbeeld ook voor fotografie ten behoeve van kranten, tijdschriften en beeldmateriaal voor op websites en tv.

Persfotografen en -filmers maken hier zeker gebruik van. De werkelijkheid blijft hetzelfde maar kan het tegelijkertijd heel anders uitzien. Een klein groepje mensen kan door het perspectief te veranderen een menigte lijken. Denk hierbij ook aan propaganda. Een klein iemand kan door deze manier van perspectief gebruiken ineens groot en intimiderend overkomen. In films maken ze van dit principe ook dankbaar gebruik. Denk bijvoorbeeld aan de hobbits in de Lord of the Rings trilogie. De acteurs waren mensen van gemiddelde afmeting. Door het juiste perspectief te kiezen leken ze kleiner.

klein groepje of menigte

Maar nu komt het spannendste. Perspectief verandert als je van standpunt verandert! Dat is met fotografie zo. En elke standpunt wijziging leidt tot een perspectief verandering. Het beeld verander en brengt daardoor een andere sfeer of boodschap.

Het meest opmerkelijke is nu dat dit ook het geval is in de rest van het leven. Op je werk, thuis, in je relaties. Verander van standpunt en je perspectief wijzigt. Als je dit doet en daaraan een beetje inlevingsvermogen toevoegt, je begrip voor andere standpunten en perspectieven toeneemt. Dat schept ruimte en tolerantie. Juist hierdoor kunnen we komen tot compromissen, tot samenwerken en samen werken, tot … en ze leefden nog lang en gelukkig!

Kortom; wil je een ander perspectief? Verander dan je standpunt.

En nee, dit gaat niet ten koste van de werkelijkheid. Hoogstens neemt je flexibiliteit toe, je relativeringsvermogen en realiteitszin, en mogelijk je oplossend vermogen.

Hoe erg is dat?