Tag: waarnemen

Geplaatst op

de illusie van controle

Maakbaarheid
In de tijd dat ik opgroeide was de tijdgeest doordrongen van ‘maakbaarheid’. Alles was ‘maakbaar’. De samenleving, jijzelf, je leven, je verdiensten, … en nog veel meer.
Na behoorlijk wat jaren, ervaring, opleiding, leven, kom ik tot de bevinding dat dit een werkbaar concept is. Een instrument als je bepaalde doelen wilt behalen of resultaten wilt bereiken. Jezelf in beweging wilt zetten. Tegelijkertijd ben ik er inmiddels wel van overtuigd dat dit op zichzelf niet waar is. Weet dat je doelen en instrumenten die je bereikt om die te bereiken niet de werkelijkheid zijn. Zoals ze in NLP zeggen ‘de kaart is niet het gebied’.
Natuurlijk, ik sta niet langs de zijlijn van mijn eigen leven en draag echt voor mijn eigen denken en doen verantwoordelijkheid. En dat kan ik beïnvloeden in zekere mate. Toch passeert er in het leven heel erg veel, waar ik wel mee te maken heb, maar wat ik niet kan beïnvloeden.

Controle en control
Mijns insziens zijn termen als sturen, besturen, in control zijn, en synoniemen daarvan, een farce. Dat het mensen helpt om zich minder onzeker en machteloos te voelen, als ze deze termen gebruiken. Of bij managers, leidinggevenden, leiders, politici, het idee laten landen dat ze iets bereiken en   bewerkstelligen. Tja, dat voert de boventoon.
Tegen al die mensen zou ik willen zeggen, kijk eens kritisch! Controle is een illusie. De energie die ermee gemoeid is om dat idee in stand te houden zou ook gebruikt kunnen worden om verantwoordelijkheid voor jezelf te nemen, om je kracht uit liefde en compassie te halen. Dat is al geen gemakkelijke opgave.
Dat controle een illusie is weten we eigenlijk al lang. Immers, John Lennon zong al ‘life is what happens while you’re making other plans‘!

Geplaatst op

Portretfoto maken is verbinden en samenwerken

Een portretfoto is het resultaat van de verbinding en samenwerking tussen model en fotograaf – okkofoto’s organisatieportret

Dat betekent nogal wat. Dat is werken, meestal onder prettige omstandigheden gelukkig. Het vraagt om de wil om te verbinden en samen te werken van beiden. De impliciete en expliciete intentie om samen iets echts en moois aan te gaan en te maken. Openheid en eerlijkheid ten opzichte van elkaar. Tolerantie, saamhorigheid,  compassie en empathie. Deze benadering vraagt om mindfulness, helemaal in het moment zijn. Ook het klein maken van het ego draagt enorm bij aan een betere portretfoto.

Het mag duidelijk zijn dat voor fotograferen het niet alleen noodzakelijk is om opleiding, training, cursus, workshop, tips en trucs op te zuigen als een spons. Maar dat zeker ook de zogenaamde 1000 vlieguren maken van belang zijn. Het opbouwen van ervaring is essentieel. En dat gaat zeker ook op voor het maken van portretfoto’s.  Specifiek daarin je ervaring op doen en experimenteren.
Juist vanwege het feit dat het verbinden en samenwerken zo belangrijk is bij portretfotografie is mijn opvatting dat zelfportretfotografie belangrijk is. Je kan niet van alles uitproberen in een situatie met een model. Nog  belangrijker is wel dat je je als fotograaf verplaatsen in de modelrol. Ervaren, voelen, weten wat het is om je open te stellen. Je eigen persoon in positie te plaatsen. De emotie waarmee dat gepaard kan gaan kunt voelen. De kwetsbaarheid en fragiliteit in zo een moment ervaren.
Maak daarin ook je vlieguren. Hierdoor kun je nog beter verbinden en samenwerken in toekomstige portretfotografie situatie’s met de geportretteerde(n). Je kent en herkent het gevoel, waardoor je geruststelling, gemak, veilig voelen kunt bieden. Misschien wordt de ongemakkelijheid niet altijd minder, maar je kunt het wel delen.
Met andere woorden je maakt verbinding en gaat echt samenwerken.

Nee dus, ik ben niet exhibitionistisch. Heb geen complex om te verwerken. Ik heb in de rol van okkofoto’s organisatieportret een waanzinnige drive en passie om diepere verbinding te maken en intenser samen te werken.
Last but not least, als je continu je vlieguren maakt leer je ook continu beter je apparatuur en de bediening daarvan kennen. Je camera, de mogelijheden van je lenzen, je lichtbronnen, etc. Dat ben je aan jezelf verplicht, maar zeker ook als je anderen portretteert. Dan kan het niet zo zijn dat je nog bezig bent om je techniek te ontdekken, terwijl je je op dat moment commiteert aan verbondenheid en samenwerking. Toch?

Geplaatst op

De meeste mensen deugen

Al jaren volg ik geen nieuws meer op tv en lees geen kranten. Op detail zal ik best zaken gemisten hebben, maar in het algemeen voel ik mij er prima bij en heb niet de indruk dat ik de aansluiting met de wereld om mij heen kwijt ben geraakt. De reden dat ik hiermee begonnen ben was, dat ik mij meegezogen voelde worden in het zwarte beeld, de negativiteit en de polarisaties in de media en samenleving. En dat wil ik niet en zie ik niet als waarheid, vind ik niets toevoegen aan mijn leven en dat van mijn dierbaren of anderen, en van mooiheid of vriendelijkheid heeft het ook niets weg.
Afgelopen jaar kwam er een nieuw boek uit van Rutger Bregman, correspondent vooruitgang bij De Correspondent: ‘De meeste mensen deugen’. Prachtig boek en aanrader om te lezen!
Steeds meer ben ik in de afgelopen jaren een ‘softie’ geworden. En ik voel mij daar erg goed bij. Een uitvloeisel hiervan is dat ik mij meer en meer toeleg in mijn fotografie op ‘mooiheid’. Het aloude Boeddhistische principe hanterend: is het juist/waar, draagt het bij, is het vriendelijk. Ook als ‘beeldmaker’ heb je verantwoordelijkheid, nietwaar?

In aansluiting op het boek wat Rutger geschreven heeft, heeft hij ook 10 ‘leefregels’ (ik lees het als uitgangspunten) geformuleerd om aan het gedachtegoed in het leven van alledag invulling te geven. En juist dat kan in fotografie volgens mij ook (al is de kans nu wel verkeken op een zilveren camera of zoiets, want dan moet je toch wel oorlogsbeelden of rampen  fotograferen). Deze  10 ‘leefregels’ adopteer ik dan ook graag als uitgangspunten voor maatschappelijk verantwoorde en toegevoegde waarde biedende fotografie.
De 10 ‘leefregels’ zijn:

  1. bij twijfel, ga uit van het goede
  2. denk in win-win scenario’s
  3. verbeter de wereld, stel een vraag
  4. temper je empathie, train je compassie
  5. probeer de ander te begrijpen, ook als je geen begrip hebt
  6. heb je naaste lief, gelijk ook anderen hun naasten liefhebben
  7. vermijd het nieuws
  8. sla geen nazi (of: steek een hand uit naar je grootste vijand)
  9. kom uit de kast, schaam je niet voor het goede
  10. wees realistisch
Geplaatst op

Smal en breed kijken

Het is een wat miezerige, grijze dag. Voor mij een uitstekend moment om dit te schrijven en het tot een fijne dag te maken.

Smal en breed kijken.
Adviezen heb ik niet zozeer, wel tips. Omdat ik zelf lekker veel en soms briljante missers heb gemaakt. In mijn opgroeien zat ingebakken dat je niet aan het lummelen bent, maar dat je een doel hebt. En daarbij hoorde ook dat je er met focus op dat doel, zonder afleiding mee bezig bent.

Focus (smal kijken) en doelgericht bezig zin is op z’n tijd helemaal niet verkeerd, begrijp me goed. En toch is het ook goed om je er rekenschap van te geven dat dit niet de enige optie is. Bovendien lever het spanning op. Focus spreekt je sympathische zenuwstelsel aan. Je bloeddruk en hartslag gaan omhoog. Het ogenschijnlijk tegengestelde is om zonder specifiek doel en focus de hele omgeving en context te bekijken. Foveaal versus perifeer kijken. Omdat perifeer kijken (breed kijken) het parasympathische zenuwstelsel aanspreek gaat hier juist je hartslag en bloeddruk van naar benenden.
De meeste mensen kennen dit principe eigenlijk wel van met name auto rijden. Zie je je dashboard en wat recht voor je gebeurt. Of zie je dat terwijl je tegelijkertijd ook je zijspiegels ziet en op z’n minst beweging daarin waarneemt, zonder de situatie voor je uit het oog te verliezen.
Geeft overzicht jou rust?

smal kijken
smal kijken
breed kijken
breed kijken

 

 

 

 

 

 

Werken met foto’s, zowel individueel als in je team of organisatie of in de samenleving, kan enorm bijdragen aan inzicht. Kan tot herkenning leiden van situaties waar focus en (gezonde) spanning helpt, of juist meer een wijdere blik leidt tot positieve uitkomsten. Een klein zijsprongetje. Als je met enige afstand naar de geschiedenis kijkt, dan zie je dat deze zich herhaalt. Inzicht dus.Herkenning van situaties, bewustwording, leidt uiteindelijk tot verandering van binnen uit. Er is dan sprake van transformatie. En daarmee verbetert het de relatie met jezelf. En tussen jou en anderen.

Hoe mooi is dat?

Geplaatst op

Perspectief en standpunt

Perspectief

Bij fotografie gebruik je perspectief en lijnen om je foto aantrekkelijk te maken of een bepaalde boodschap mee te geven. Zo kun je iets kleins groot laten lijken, of andersom. Ook kun je iets relatief saais spannender maken. Dit gaat niet alleen op voor je eigen vakantiekiekjes, maar bijvoorbeeld ook voor fotografie ten behoeve van kranten, tijdschriften en beeldmateriaal voor op websites en tv.

Persfotografen en -filmers maken hier zeker gebruik van. De werkelijkheid blijft hetzelfde maar kan het tegelijkertijd heel anders uitzien. Een klein groepje mensen kan door het perspectief te veranderen een menigte lijken. Denk hierbij ook aan propaganda. Een klein iemand kan door deze manier van perspectief gebruiken ineens groot en intimiderend overkomen. In films maken ze van dit principe ook dankbaar gebruik. Denk bijvoorbeeld aan de hobbits in de Lord of the Rings trilogie. De acteurs waren mensen van gemiddelde afmeting. Door het juiste perspectief te kiezen leken ze kleiner.

klein groepje of menigte

Maar nu komt het spannendste. Perspectief verandert als je van standpunt verandert! Dat is met fotografie zo. En elke standpunt wijziging leidt tot een perspectief verandering. Het beeld verander en brengt daardoor een andere sfeer of boodschap.

Het meest opmerkelijke is nu dat dit ook het geval is in de rest van het leven. Op je werk, thuis, in je relaties. Verander van standpunt en je perspectief wijzigt. Als je dit doet en daaraan een beetje inlevingsvermogen toevoegt, je begrip voor andere standpunten en perspectieven toeneemt. Dat schept ruimte en tolerantie. Juist hierdoor kunnen we komen tot compromissen, tot samenwerken en samen werken, tot … en ze leefden nog lang en gelukkig!

Kortom; wil je een ander perspectief? Verander dan je standpunt.

En nee, dit gaat niet ten koste van de werkelijkheid. Hoogstens neemt je flexibiliteit toe, je relativeringsvermogen en realiteitszin, en mogelijk je oplossend vermogen.

Hoe erg is dat?

Geplaatst op

Zien en kijken

Zien en kijken

Als waarnemen de sleutel is tot kritisch denken, hoe verhoudt zich dat dan tot zien en kijken? Natuurlijk, waarnemen is veel meer dan zien en kijken! Ook bijvoorbeeld horen en luisteren past daarbij, of welke van onze zintuigen dan ook. Hier richt ik mij tot zien en kijken. Omdat ik zoveel en zovelen hun waarnemingen baseren op beeld, en omdat ik fervent fotograaf ben.
Even terug naar zien en kijken. Met het zintuig ogen kunnen we zien, maar dat is instrumenteel. Visueel waarnemen lijkt veel breder. Wat we zien lijkt te zijn wat we kennen, of zoals sommigen claimen we zien wat we zijn. Dat waar we geen referentie aan hebben, onze hersenen doen iets met het visueel waarnemen en ordent op patronen, lijken we niet waar te kunnen nemen. Denk bijvoorbeeld eens aan het verhaal over de indianen die de schepen van Columbus niet konden zien, terwijl ze aan de horizon opdoemden.
Er is nog iets anders. Wat we bestuderen, bekijken, gedraagt zich anders als wanneer we er niet naar kijken. Hierbij kun je denken aan het fenomeen in de kwantummechanica, waarbij kwantumdeeltjes afgevuurd worden op een wand met twee spleten. De verdeling over de spleten en het patroon erachter, verandert als we het proberen te detecteren. Afhankelijk van het proberen te detecteren veranderen fundamentele eigenschappen, gedraging als een golf of een deeltje (https://fragementen.blog/2016/12/18/5-bizarre-feiten-over-kwantummechanica/ ).
Visueel waarnemen, zien en kijken, wordt geholpen en gehinderd door ons brein. Nog een voorbeeld wat iedereen wel kent is de plaat van de jonge en de oude vrouw. jonge en oude vrouw
Nog ingewikkelder wordt het als ons brein aan het creëren slaat! Ons brein vult aan, en vult in wat er niet is. Een goed voorbeeld hiervan is het dia-negatief van een vrouw een puntje op haar neus. Kijk er 15 seconden gefocust naar en kijk dan vervolgens naar het witte vlak.
invulling negatief naar positief en creatie van niets naar iets

Op miraculeuze wijze zien we de vrouw even in kleur op een wit vlak waar niets aanwezig is!
Dat zien en kijken objectief is lijkt aan de hand van deze voorbeelden niet vol te houden. Het is niet bij voorbaat zeker of hetgene waargenomen wordt ook waar is, nietwaar?
Ik weet het, ik maar uiterst ongenuanceerde stappen, van het ene naar het andere. In komende blogitems vul ik graag aan. Vanuit mijn perspectief lijkt het in ieder geval zinvol om de dialoog aan te gaan met elkaar over wat we waarnemen, en om onze waarneming te scherpen.
De prachtige eigenschap van fotografie is om de tijd stil te zetten en de dialoog te openen over wat waargenomen wordt (de jonge of de oude vrouw). Op het moment dat deze dialoog geopend is zullen de ‘oh, zie jij het zo!’ zeker naar voren komen.

Er meer over weten en met aandacht voor elkaar in dialoog gaan? Daar helpt okkofoto’s organisatieportret jou en je team of organisatie graag bij.
Meer informatie daarover, mail dan naar okko@organisatieportret.nl